Skip to main content
Psychiatrie en Filosofie
Beeld, Felipe van Laar: Verzonken hoofd. Foto (c): Marion Verwey

Klimaatstemming

Over de effecten van klimaatverandering op de geestelijke gezondheid.

Op deze pagina vindt u informatie over psychiatrie, filosofie en klimaatverandering. Aanleiding voor het starten van deze pagina is het symposium klimaatstemming, dat we vrijdag 9 juni 2017 aan de Hogeschool Leiden organiseerden.

Op deze pagina staan de lezingen en powerpoints van dat symposium. Daarnaast plaatsen we hier ook andere informatie en activiteiten op het klimaatstemming-gebied. Als u iets weet voor deze site, meld u dit dan aan ons via: info@psychiatrieenfilosofie.nl. Voor verdere gesprekken over "klimaatstemming" is ook de facebookgroep "zorgverleners voor het klimaat" zeer geschikt.

Indien u niet bij het symposium was, en wél op de hoogte wil worden gehouden over toekomstige activiteiten en bijeenkomsten op het gebied van 'klimaatstemmingen', kunt u zich opgeven voor onze klimaatstemmingsnieuwsbrief.

Aanmelding klimaatstemmingsnieuwsbrief

Inleiding op het klimaatstemmingsymposium
Het klimaat verandert. De hoeveelheid CO2 en methaangas in de lucht neemt toe, de temperatuur op aarde en in de oceanen stijgt. De poolkappen en gletsjers smelten, de bossen worden gekapt, de permafrost ontdooit, de zeespiegel stijgt, het weer verandert en wordt extremer. Hierdoor komen voedselvoorziening en bestaanszekerheid in gevaar; de mens moet zich zien aan te passen aan nieuwe, grillige, onvoorspelbare omstandigheden, die hij zelf heeft veroorzaakt. Verwacht wordt dat dit tot maatschappelijke ontwrichting leidt: immense vluchtelingenstromen, hongersnood, oorlog. Op dit symposium stonden we stil bij de effecten van klimaatverandering op het menselijk gemoed. Hoe reageren we op deze veranderingen en dreigingen? Hoe gaan we om met reacties als ontkenning, apathie, angst, depressie en dreigende paniek? Wie vangt wie op in de toekomst, wie zorgt er voor wie, en op welke manier?

Het symposium richtte zich met name op de geestelijke gezondheidszorg. Vragen waren:

  • Hoe gaat de ggz om met ‘klimaatangst’, ‘klimaatdepressie’ en 'klimaatpaniek'? Wat kan 'klimaattherapie' inhouden?
  • Wat kunnen hulpverleners individueel doen, en wat kan de ggz als maatschappelijke organisatie betekenen?
  • Opvattingen en normen over psychische gezondheid zullen veranderen. Hoe gaan noties als duurzaamheid of een 'niet-vervuilende mentaliteit' onderdeel worden van de doeleinden van therapie?
De meer levensbeschouwelijke en filosofische vragen waren:
  • Wat zijn de gevolgen van de ecological turn voor het denken over wat de mens is en wat de mens zou moeten zijn?
  • Op welke manier kunnen grote vragen over ecologisch goed handelen doordringen in het dagelijks leven?
  • In hoeverre tellen toekomstige generaties mee bij morele evaluaties van menselijk handelen?

Presentaties

  • Powerpoint van Leo Meyer, met een overzicht van de stand van zaken en de ontwikkelingen in de klimaatwetenschap en verwachtingen over de toekomst. Leo Meyer is klimaatwetenschapper, en werkte o.a. voor het IPCC, het VN-klimaatpanel
  • Lezing van Evanne Nowak (programmamaker, geestelijk verzorger en gespecialiseerd in praktische en existentieel bezonnen omgang met klimaatproblematiek. Ze schreef haar masterscriptie bij Henk Manschot: Van apathie naar verbinding, download hier).
  • Lezing van Wouter Kusters (Wouter Kusters is filosoof, schrijver en medewerker van de Stichting psychiatrie en filosofie)
  • Powerpoint van Sanne Bloemink (journalist en schrijver in o.a. De Groene Amsterdammer).
  • Introductiefilmpje getoond door René ten Bos (René ten Bos is hoogleraar wijsbegeerte in Nijmegen en Denker des Vaderlands. Hij publiceerde dit voorjaar Dwalen in het antropoceen).
  • Powerpoint van Naomi van Steenbergen, zij is ethicus en onderzoeker aan de Universiteit Utrecht en publiceert over duurzaamheid en rechtvaardigheid.
  • Powerpoint van Jaap van der Stel, lector geestelijke gezondheidszorg aan de Hogeschool Leiden.

Verslag
  • Verslag door Gerie Hermans, GZ-psycholoog en systeemtherapeut.
  • "Dansen op de vulkaan", Verslag door Karen Walthuis, trainer en coach.
  • Beeldverslag door Anabella Meijer (Anabella Meijer is live tekenaar en visual storyteller, zie hier. Ze is bezig met een stripboek over het klimaat).

Cursus

Op 26 oktober start een collegereeks ‘Psychologie voor duurzaamheid’ in Utrecht, met colleges van experts uit binnen- en buitenland. Meer info op www.impact-academy.nl of download de folder hier.

Links 



Aanmelding klimaatstemmingnieuwsbrief